Đánh cá bằng xung điện hay còn gọi là đánh cá bằng chích điện, xiệt cá (theo tiếng miền Nam) hay còn gọi là chích cá là hoạt động đánh cá thông qua việc sử dụng xung điện gây giật và sốc hàng loạt ở cá dẫn đến cá tê liệt hay cá chết hàng loạt để có thể dễ dàng bắt lấy chúng.
Nguyên lý của việc đánh bắt cá bằng điện
Phương pháp này thường chỉ áp dụng đối với các vùng nước ngọt ở sông, hồ, ao, lạch, kênh có diện tích nhỏ. Để chích điện bắt cá người ta thả xuống nước hai điện cực cathode (+) và anode (-) cách nhau một khoảng đủ xa, cỡ 2 đến 10 m, rồi bấm công-tắc phóng xung điện mạnh, cỡ 100-500V, để tạo điện trường trong nước. Điện trường này tác động tới cá ở vùng giữa và vùng gần hai điện cực. Thông thường thì cá sẽ bị sốc điện, và nếu điện cực mạnh hoặc phóng kéo dài thì sốc điện có thể làm chúng chết.
Đánh cá bằng chích điện phổ biến ở Việt Nam
Đánh cá bằng chích điện là kiểu đánh cá phổ biến ở Việt Nam, được nhiều người dân sử dụng, việc này khá phổ biến trên các cánh đồng, dưới sông, kênh, rạch. Đánh bắt cá bằng điện là hoạt động nguy hại, làm cạn kiệt nguồn lợi thủy sản tự nhiên và cũng gây ra nguy hiểm cho người thực hiện và những người khác.
Mặc dù đã bị pháp luật nghiêm cấm nhưng hiện nay, tại nhiều địa phương, tình trạng sử dụng xung điện đánh bắt cá vẫn diễn ra khiến nguồn lợi thủy sản nước ngọt đứng trước nguy cơ bị cạn kiệt và đe dọa trực tiếp tới tính mạng người đánh bắt.
Hậu quả của việc đánh bắt cá bằng điện
Điểm khác biệt giữa đánh cá bằng lưới và đánh cá bằng điện nằm ở chỗ nếu cá bị đánh lưới, những con cá lớn mắc lưới nhưng cá nhỏ sẽ thoát qua mắt lưới và tiếp tục sinh trưởng, sinh sản. Đánh bằng bằng điện thì cá lớn cá nhỏ đều bị bắt giết, kể cả con non của những loài cá lớn.
Sử dụng máy kích điện đánh cá khiến môi trường bị ảnh hưởng vì ảnh hưởng đến cân bằng sinh thái. Những nơi thường xuyên bị đánh bắt như vậy sẽ không còn loài thủy sinh nào tồn tại. Không nói đến, đây là biện pháp dễ thực hiện nên có khi chỉ một đoạn sông chỉ vài trăm mét nhưng có hơn chục xuồng bắt cá bằng điện.
Một hậu quả khác là sự nguy hiểm cho người thực hiện do thiếu biện pháp an toàn điện. Nhiều cá nhân khi thực hiện chích điện bắt cá, do bất cẩn, chủ quan đã bị điện giật gây tử vong, hình thức chích điện này rất nguy hiểm tới tính mạng của con người khi sơ suất bị điện giật, không chỉ dùng ghe, mà nhiều người còn lội dọc bờ sông để chích điện, tự gây nguy hiểm đến tính mạng.