So với điện 1 pha, điện 3 pha là loại điện có khả năng dẫn truyền điện ưu việt hơn rất nhiều. Không chỉ vậy, việc dùng dẫn điện bằng điện 3 pha cũng tiết kiệm hơn rất nhiều. Thông thường, do khả năng truyền tải công suất lớn, điện 3 pha thường được dùng trong các nhà máy, công xưởng,.... Tuy nhiên vẫn có một số hộ gia đình có sẵn điện 3 pha trong nhà, trong trường hợp đó, cần phải biết cách đấu nối điện 3 pha vào máy ổn áp. Cùng xem cách đấu nối điện 3 pha sang điện 1 pha cho gia đình vô cùng đơn giản dưới đây!
Trước tiên, chúng ta cần biết thế nào là điện 3 pha.
Thế nào là mạch điện 3 pha?
Hiện nay tại Việt Nam, chúng ta sử dụng 2 loại nguồn điện chính đó là nguồn điện 1 pha và nguồn điện 3 pha. Điện 3 pha được dùng cho sản xuất kinh doanh, còn điện 1 pha chính cung cấp dòng điện 220V dùng trong sinh hoạt gia đình.
Mạch điện 3 pha
Điện 3 pha có mấy dây? Trong mạch điện 3 pha bao gồm có 3 dây nóng và 1 dây lạnh, Được đấu nối phổ biến bằng hai cách là nối hình sao và nối hình tam giác.
Điện 3 pha ở các nước thế giới đều không giống nhau, vì phụ thuộc vào nhiều yếu tố như cơ sở hạ tầng, điều kiện kinh tế cũng như khả năng đầu tư về công nghệ… của mỗi quốc gia.
Điện 3 pha trên thế giới hiện nay có 3 tiêu chuẩn:380V/3F, 220V/3F, và 200V/3F. Việt Nam chúng ta thì đang dùng chuẩn 380V/3F.
Điện 1 pha là gì?
Đây chính là loại điện thông dụng, phổ biến hơn đối với người dùng bình thường. Các gia đình thường sẽ dùng động cơ điện 1 pha hơn, vì không có nhu cầu truyền tải điện công suất lớn như nhà máy.
Nhưng cũng có những nhà sản xuất quy mô nhỏ dùng điện 1 pha để tối ưu tài chính. Điện 1 pha yếu hơn nên tất nhiên giá thành cũng rẻ hơn so với điện 3 pha.
Cũng như điện 3 pha, trên giới đặt ra 3 tiêu chuẩn cho điện 1 pha: 220V/1F, 110V/1F và 100V/1F. Ở Việt Nam thì chúng ta cũng đã quá quen thuộc với con số 220V, đó chính là chuẩn điện 1 pha của công tơ điện tử đang được sử dụng tại Việt Nam.
Tại sao cần phải biết cách đấu nối điện 3 pha sang 1 pha?
Như đã nói ở trên, do khả năng truyền tải điện công suất lớn, điện 3 pha thường được dùng cho các nhà máy, xí nghiệp. Điện 3 pha thường được dùng cho những thiết bị máy móc công suất lớn trong nhà máy sản xuất.
Tuy nhiên, điện 3 pha vẫn dùng được cho gia đình. Một số gia đình có sẵn nguồn điện 3 pha và nhu cầu dùng nhiều thiết bị điện, họ vẫn dùng được loại điện này. Muốn sử dụng được điện 3 pha cho gia đình sẽ cần thêm một bước đó là ổn áp. Hay nói cách khác là đấu nối điện 3 pha sang điện 1 pha.
Nguyên tắc chuyển đổi điện 3 pha sang 1 pha
Tùy theo mỗi cuộn dây có điện áp định mức, điện áp nguồn khác nhau, bạn sẽ cần phải áp dụng sơ đồ điện phù hợp cho nó. Có thể là 1 trong những sơ đồ như sau:
Ví dụ bạn có thể chọn sơ đồ thích hợp như sau cho động cơ 3 pha có nhãn D/Y – 220/380v:
-
Hình 1/hình 3: điện áp cung cấp cho động cơ là 220V sau khi đấu
-
Hình 2/hình 4: điện áp cung cấp cho động cơ là 380V sau khi đấu
Ngoài ra, để việc đấu nối dây 3 pha được hoàn thành an toàn, như ý muốn, chúng ta sẽ cần phải nhớ các nguyên tắc sau đây:
-
Sẽ phải có một cuộn khởi động và một cuộn làm việc trong 2 cuộn dây nối
-
Góc lệch pha giữa dòng điện cuộn làm việc và khởi động sẽ phải là 900. Trị số tụ điện sẽ quyết định con số này
-
Điện áp định mức của cuộn dây không đổi
Cách đấu nối điện 3 pha sang 1 pha
Điện 3 pha có các mức điện áp là 380V đến 430V, hoặc thấp hơn nếu khu vực điện nhà bạn bị yếu. Thông thường thì mạch điện 3 pha 4 dây sẽ có 3 dây nóng và 1 dây trung tính.
Điện áp giữa 2 dây nóng là điện áp dây, có giá trị 380V. Điện áp giữa dây pha và dây trung tính là điện áp pha, có giá trị 220V. Đây là dòng điện chúng ta cần chuyển đổi.
Vậy, cách đấu nối điện 3 pha sang 1 pha như sau. Để lấy được điện 220V 1 pha dùng cho các thiết bị điện gia dụng thì bạn chỉ cần lấy 1 dây pha bất kì và dây dẫn điện trung tính kết hợp lại sẽ cho ra hiệu điện thế 220V.
Tuy nhiên bạn cần cân tải hợp lý để tránh trường hợp khi đấu nối dây điện 3 pha bị lệch pha sẽ không sử dụng được. Để đảm bảo an toàn, tốt nhất nên nhờ thợ điện thực hiện.
Lưu ý khi đấu nối điện 3 pha
Đối với một vài trường hợp đặc biệt, đường điện 3 pha chỉ có 3 dây mà không có dây trung tính. An toàn nhất là bạn dùng thêm máy biến áp. Máy sẽ tạo ra được 1 đường dây trung tính để có thể sử dụng bình thường
Thợ điện còn áp dụng cách khác, đó chính là kiếm 1 cây trụ sắt đóng xuống đất ẩm, càng sâu càng tốt để lấy mát. Nhưng đây là cách làm không đảm bảo an toàn và rất nguy hiểm khi xảy ra hiện tượng lệch pha.